Sởi thường xuất
hiện nhiều vào cuối năm cũ, đầu năm mới. Không
chỉ gây các biến chứng như kiết lỵ ra máu mũi,
tiêu chảy kéo dài, viêm phổi, sởi c̣n có thể là
nguyên nhân gây c̣i xương, suy dinh dưỡng, thậm
chí tử vong ở trẻ dưới 5 tuổi nếu không được
điều trị đúng.
Cách đề pḥng
tốt nhất là cho trẻ đi tiêm văcxin sởi. Về cuối
năm, nên mua nhiều cây mùi già có quả rắn chắc,
buộc treo ở đầu nhà, hong gió cho khô gịn, ṿ
lấy hột và lá khô cho vào lọ đậy kín. Đến thời
kỳ hay có bệnh sởi th́ lấy một nắm nhỏ hạt và lá
mùi già cho vào 3 gáo nước đun sôi để gần nguội
tắm cho trẻ. Trước khi tắm, nên cho trẻ uống một
th́a nước mùi. Cứ cách nửa tháng lại tắm một
lần. Cách này có thể đề pḥng được bệnh sởi phát
sinh, lại sạch và thơm. Nếu cẩn thận th́ quần áo
của các cháu cũng thỉnh thoảng cho vào nồi nước
mùi già để đun sôi.
Khi có bệnh sởi
lan tràn, các bà mẹ nên cho trẻ cách xa nơi có
bệnh. Những người thân, cha mẹ có việc cần phải
đến nơi có bệnh sởi th́ khi vừa về tới nhà phải
thay giặt quần áo bằng nước sôi và tắm rửa sạch
sẽ rồi hăy tiếp xúc với trẻ. Gia đ́nh nào đông
các cháu mà lỡ có một cháu bị lên sởi th́ phải ở
riêng, không cho nằm chung, chăn màn, giường
chiếu phải giặt sạch.
Đang mùa sởi,
nếu trẻ nào có vẻ kém vui đùa, không chịu chơi
như mọi ngày th́ các bà mẹ nên lưu ư theo dơi
ngay xem có phải bị lên sởi hay không. Nếu thấy
trán âm ấm lại có mụn lờ mờ ở dưới da, da mắt,
da trán, dái tai hơi man mát th́ đó là dấu hiệu
sắp mọc sởi. Lúc này nên kiêng nước, tránh gió
và ủ cho ấm.
Đang mùa sởi, nếu trẻ có vẻ kém vui đùa,
không chịu chơi như mọi ngày
th́ các bà mẹ nên lưu ư xem có phải bị lên sởi
hay không
Đồng thời, có
thể dùng một trong các bài thuốc dân gian dưới
đây:
1.
Hạt lá tía tô 30 g; sắn dây 25 g; kinh giới,
mạch môn mỗi thứ 20 g; cam thảo 5 g. Tất cả sấy
khô, tán bột mịn đóng gói 3 g. Trẻ em một tuổi
uống ngày hai gói, 3 tuổi uống ngày 4 gói, 5
tuổi uống ngày 6 gói: Hăm thuốc với nước sôi lọc
trong hoặc uống cả bă. Thuốc chỉ dùng trong 3
ngày, chỉ uống giai đoạn đầu, khi sởi đă mọc đều
hoặc trẻ bị tiêu chảy không nên uống.
2.
Củ sắn dây một miếng to bằng hai bao diêm (gọt
vỏ thái mỏng), cánh bèo cái lấy độ năm cây (vặt
bỏ rễ), kinh giới 10 ngọn (khô hoặc tươi, nếu có
hoa càng tốt). Cả ba thứ trên cho vào với nửa
bát nước, đun sôi kỹ, gạn ra c̣n âm ấm cho uống
rồi đắp chăn cho kín gió. Đây là liều lượng
thuốc của các cháu 1-3 tuổi. Nếu trẻ lớn hơn th́
tăng số lượng lên gấp hai; nếu dưới một tuổi th́
chỉ cho uống một nửa số lượng trên. Mỗi ngày sắc
một thang cho uống. Uống hai ngày liền, sởi mọc
ra đều th́ thôi.
3.
Lấy 5-6 lá cây hoa nhài, hoặc lấy một cái nấm
hương, cho vào một chén nước, đun sôi kỹ, để gần
nguội cho uống. Trong khi mới lên sởi một hai
ngày đầu, nếu trẻ có tiêu chảy mỗi ngày 3-4 lần
cũng không ngại, khi sởi mọc sẽ bớt tiêu chảy.
Sởi mọc được hai, ba ngày mà các cháu ho nhiều,
có khi ho khản cả tiếng th́ nên lấy độ 10 lá
diếp cá hoặc độ 20 lá cúc mốc, rửa sạch bằng
nước muối, giă nhừ, vắt lấy nước cốt cho uống
từng th́a nhỏ, uống dần dần.
4.
Những cháu có mụn sởi lờ mờ đă hai ba ngày không
mọc ra được rơ, nên lấy một nắm lá mùi già, đổ
vào với hai bát nước đun sôi kỹ, để cho âm ấm,
rồi lấy khăn mặt sạch thấm nước đó lau cho cháu
từ đầu đến chân. Hoặc lấy một nắm mùi già với
một chén rượu đun sôi để nguội rồi phun từ cổ
đến chân và lưng bụng (tránh đầu, mặt). Phun
xong ủ ấm cho ra mồ hôi. Tiếp đó cho uống những
vị thuốc đă nói trên. Chỉ nên uống độ 2-3 thang.
Thấy sởi đă mọc được rồi th́ thôi.
Thời kỳ sởi bay
có các triệu chứng như nốt ban sởi mờ dần, sốt
nhẹ, ho ít, cơ thể suy nhược, có thể dùng các
bài thuốc sau:
5.
Sa sâm 12 gr, dây cam thảo 8 gr, mạch môn 6 gr,
lá đậu non (đậu xanh, hay đậu phộng) 12 gr, củ
mài sao vàng 6 gr, củ sả 6 gr, đậu đỏ sao vàng
12 gr. Đem nấu uống ngày 1 thang. Uống liên tục
5 - 7 ngày cho cơ thể phục hồi th́ ngừng.
6.
Vỏ rễ dâu 20g (tẩm mật sao vàng), mạch môn 12g,
cam thảo dây 8g, bách hộ 12g, lá táo 8g, lá
chanh 6g sắc với 400ml lấy 150ml chia 2 - 3 lần
uống để điều trị chứng ho kéo dài sau khi sởi
bay.
7.
Rau má 20g, rau sam 16g, lá mơ 16g, củ phượng vĩ
12g, cam thảo dây 8g, cỏ nhọ nồi 12g, vỏ núc nác
12g, sắc với 400ml nước lấy 150ml chia 2 - 3 lần
uống. Bài thuốc này phù hợp với những trẻ đă bay
sởi nhưng vẫn bị chứng kiết lỵ.
8.
Nếu trẻ khát nước, không có mồ hôi, lưỡi đỏ,
sốt, chân tay lạnh cho uống: Kinh giới 12g, bạc
hà 4g, tiền hồ 8g, thăng ma 8g, ngưu bàng 12g,
pḥng phong 12g, khương hoạt 4g, cát căn 8g, đạm
đậu xị 12g, thông bạch 12g. Sắc lấy nước uống,
ngày uống 1 thang.
9.
Khi trẻ kiết lỵ, có dấu hiệu khô da, nứt nẻ môi
dùng: Hoàng cầm 8g, sơn chi tử 4g, liên kiều
12g, thục đại hoàng 8g, bạc hà 8g, ngưu bàng tử
12g, kim ngân hoa 12g, tri mẫu 8g, tiên lô căn
16g. Ngày 1 thang sắc uống.
Sau 3-4 ngày,
sởi đă bay th́ nên cho trẻ ăn các thứ dễ tiêu
như: cháo đường, canh rau ngót nấu cá trê, hoặc
cá rô. Không nên cho ăn nhiều thịt. Nếu ăn thịt,
chỉ nên cho ăn thịt nạc, không nên cho ăn quá
no.
Trên đây là
những bài thuốc trị bệnh sởi cho trẻ, các mẹ có
thể tham khảo. Tuy nhiên, khi trẻ có các triệu
chứng của bệnh sởi phải sớm đưa trẻ đến các cơ
sở y tế uy tín để kiểm tra và điều trị kịp thời.
Cách pḥng ngừa bệnh sởi hiệu quả nhất cho trẻ
là tiêm pḥng vắc xin sởi và tiêm đầy đủ 2 mũi
cho trẻ